 |
Tổng giám đốc WHO vừa chính thức bày tỏ lo ngại về tình hình CoviD 19 lan nhanh
ở Iran, một nơi mà điều kiện phòng chống dịch là yếu (điều ông nói là đáng lo
nhất, ngay từ những phát biểu đầu tiên). Tuy dữ liệu chính thức về số người bị
nhiễm COVID-19 ở Iran đang thua xa Nam Hàn và Nhật, Ý nhưng các chuyên gia y tế
thế giới đang xem Iran như ổ dịch nguy hiểm nhất ngoài TQ.
Các nguyên nhân, theo NYT (24/2) là: Iran là nơi có nhiều thánh tích Hồi
giáo đón tín đồ Hồi giáo khắp thế giới đổ đến. Những người hành hương đã lây
nhiễm và mang COVID-19 vào các quốc gia Trung Đông. Khu vực này có lượng người
tụ tập, qua lại lớn mà các biện pháp kiểm soát – cách ly để phòng ngừa kém,
dịch vụ y tế yếu, và tình hình minh bạch thông tin thấp và không chính xác!
BƯNG BÍT KHÔNG XONG...
Cũng ngày 24 tháng 2, Ahmad Amiri Farahani – một dân biểu đối lập, đại diện của
thành phố Qom trong Quốc hội Iran, khẳng định tại Diễn đàn Quốc hội Iran rằng:
từ ngày 10/2, chính quyền đã phát giác sự hiện diện của COVID-19 và ở Qom, ít
nhất đã có 50 người nhiễm bệnh mà mỗi ngày không dưới mười người thiệt mạng.
Chính quyền Iran phủ nhận. Ông Ahmad Amiri Farahani bị cáo buộc là tung tin đồn
nhảm. Cũng lúc này, Tiến sĩ Mohamad Reza Ghadir – lãnh đạo một đại học y khoa ở
Qom cũng là công chức chuyên trách nhiệm phòng chống dịch ở Qom, xác nhận với
đài truyền hình quốc gia rằng “Tình hình dịch bệnh ở Qom rất nghiêm trọng nhưng
Bộ Y tế Iran cấm tiết lộ bất kỳ số liệu nào liên quan đến COVID-19. Kết quả là
ông Ghadir bị cách ly.
Trước 19/2, chính quyền Iran vẫn khẳng định nước này không có ai nhiễm virus corona nào. Và đúng ngày này, Iran phải công nhận có 2 ca lây nhiễm đầu tiên, và cũng tử vong luôn, ở thành phố Qom, cách Teheran 145 km về phía nam.
Sau đó là dồn dập thông tin chính thức...
Đến ngày 25/2, nhà nước đưa tin, số người nhiễm bệnh đã là 95 mà số tử vong là 15 người.
Ngay từ khi TQ mới bùng phát dịch, Iran sớm tuyên bố hết sức hỗ trợ TQ với nhiều triệu khẩu trang gửi tặng. Ngày 2 tháng 2, Fealu Mardasi - cố vấn Hiệp hội các nhà sản xuất vật tư y tế của Iran – cảnh báo, Trung Quốc đang ứng tiền mua hết số khẩu trang mà Iran sẽ sản xuất và ông kịch liệt chống vì lo là dân chúng Iran sẽ thiếu khẩu trang. Trước áp lực của dư luận, ngày 4 tháng 2, Bộ Y tế và Cơ quan Quản lý thị trường của Iran mới “nhất trí” cấm xuất cảng khẩu trang.
Biểu tình đòi minh bạch thông tin bùng phát khắp nơi ở Iran, sau những cuộc biểu tình ở Tehran, ở Talesh, ở Rasht,… đòi giải thích tại sao đóng cửa các trường học, cách ly các khu dân cư? NYT kể rằng, dân chúng Iran phớt lờ tất cả các khuyến cáo chính thức, tiếp tục đổ đến bệnh viện yêu cầu xét nghiệm COVID – 19. Do sức ép, cuối tuần qua, Bệnh viện Imam Khomeini ở Tehran phải dựng một khu xét nghiệm dã chiến trong khuôn viên...
Trước 19/2, chính quyền Iran vẫn khẳng định nước này không có ai nhiễm virus corona nào. Và đúng ngày này, Iran phải công nhận có 2 ca lây nhiễm đầu tiên, và cũng tử vong luôn, ở thành phố Qom, cách Teheran 145 km về phía nam.
Sau đó là dồn dập thông tin chính thức...
Đến ngày 25/2, nhà nước đưa tin, số người nhiễm bệnh đã là 95 mà số tử vong là 15 người.
Ngay từ khi TQ mới bùng phát dịch, Iran sớm tuyên bố hết sức hỗ trợ TQ với nhiều triệu khẩu trang gửi tặng. Ngày 2 tháng 2, Fealu Mardasi - cố vấn Hiệp hội các nhà sản xuất vật tư y tế của Iran – cảnh báo, Trung Quốc đang ứng tiền mua hết số khẩu trang mà Iran sẽ sản xuất và ông kịch liệt chống vì lo là dân chúng Iran sẽ thiếu khẩu trang. Trước áp lực của dư luận, ngày 4 tháng 2, Bộ Y tế và Cơ quan Quản lý thị trường của Iran mới “nhất trí” cấm xuất cảng khẩu trang.
Biểu tình đòi minh bạch thông tin bùng phát khắp nơi ở Iran, sau những cuộc biểu tình ở Tehran, ở Talesh, ở Rasht,… đòi giải thích tại sao đóng cửa các trường học, cách ly các khu dân cư? NYT kể rằng, dân chúng Iran phớt lờ tất cả các khuyến cáo chính thức, tiếp tục đổ đến bệnh viện yêu cầu xét nghiệm COVID – 19. Do sức ép, cuối tuần qua, Bệnh viện Imam Khomeini ở Tehran phải dựng một khu xét nghiệm dã chiến trong khuôn viên...
VÌ SAO TỈ LỆ TỬ VONG CỦA IRAN CAO NHẤT THẾ GIỚI?
Như vậy, tính số người chết hiện nay, Iran đứng hàng thứ hai thế giới, sau
Trung Quốc. Nhưng tính theo tỉ lệ (tử vong/nhiễm bệnh) thì Iran đang vọt lên
đứng đầu thế giới. Kênh truyền hình Mỹ CNBC ngày 25/02 cho rằng tỷ lệ
cao này có thể do số liệu người nhiễm bệnh được loan báo bị thấp nhiều
so với thực tế. Còn theo một giáo sư tại Đại Học Mỹ Seton Hall, chuyên gia
cao cấp về y tế toàn cầu tại trung tâm tham vấn Hội Đồng Quan Hệ Đối
Ngoại của Mỹ thì lại có thể do cách thông kê.
Giáo sư William Schaffner, chuyên về y tế dự phòng và bệnh truyền nhiễm tại Trung Tâm Y Tế Đại Học Vanderbilt thì thiên về giả thuyết chính quyền Iran thiếu khả năng phát hiện đầy đủ ca nhiễm bệnh. Chính quyền rất cố gắng nhưng chỉ dựa vào số người đến bệnh viện khi triệu chứng đã nghiêm trọng. Theo ông, Iran không có truyền thống điều tra trong hệ thống y tế công cộng. GS Schaffner cũng giả định có thể virus từ đầu đã tấn công vào một nhóm dân số cao tuổi có sẵn nhiều bệnh tiềm tàng? Và theo tiến sĩ Torres, chuyên gia y tế của NBC News, tỉ lệ tử vong cao tại Iran tùy thuộc cách chính quyền theo dõi các trường hợp nhiễm bệnh.
Thứ trưởng y tế của nước này, Iraj Harirchi, lãnh đạo lực lượng đặc nhiệm chống virus, đã bị nhiễm virus corona. Một đại biểu quốc hội, Mamoud Sadeghi cũng nhiễm bệnh.. Tin ông Thứ trưởng nhiễm bệnh đến ngay sau cuộc họp báo mà ông lớn tiếng đã kích một chính khách Iran loan báo số ca nhiễm ở Qom cao hơn nhiều so số liệu Bộ Y Tế.
Giáo sư William Schaffner, chuyên về y tế dự phòng và bệnh truyền nhiễm tại Trung Tâm Y Tế Đại Học Vanderbilt thì thiên về giả thuyết chính quyền Iran thiếu khả năng phát hiện đầy đủ ca nhiễm bệnh. Chính quyền rất cố gắng nhưng chỉ dựa vào số người đến bệnh viện khi triệu chứng đã nghiêm trọng. Theo ông, Iran không có truyền thống điều tra trong hệ thống y tế công cộng. GS Schaffner cũng giả định có thể virus từ đầu đã tấn công vào một nhóm dân số cao tuổi có sẵn nhiều bệnh tiềm tàng? Và theo tiến sĩ Torres, chuyên gia y tế của NBC News, tỉ lệ tử vong cao tại Iran tùy thuộc cách chính quyền theo dõi các trường hợp nhiễm bệnh.
Thứ trưởng y tế của nước này, Iraj Harirchi, lãnh đạo lực lượng đặc nhiệm chống virus, đã bị nhiễm virus corona. Một đại biểu quốc hội, Mamoud Sadeghi cũng nhiễm bệnh.. Tin ông Thứ trưởng nhiễm bệnh đến ngay sau cuộc họp báo mà ông lớn tiếng đã kích một chính khách Iran loan báo số ca nhiễm ở Qom cao hơn nhiều so số liệu Bộ Y Tế.