Chị Vũ Minh Khánh, vợ của luật sư Nguyễn Văn Đài tại sân bay Los Angeles hôm 14/4/2016. |
Đó
là hành trình đầy thử thách trong chuyến quốc tế vận dài ngày của chị Vũ Minh
Khánh, vợ luật sư nhân quyền Nguyễn Văn Đài, người đang bị Hà Nội khởi tố lần
hai về tội danh ‘tuyên truyền chống nhà nước’ sau các hoạt động cổ xúy cho dân
chủ và phổ biến kiến thức nhân quyền cho giới trẻ trong nước.
Trong
câu chuyện với Tạp chí Thanh Niên VOA hôm nay, chị Khánh chia sẻ về lịch trình
cuộc vận động, thông điệp chị muốn tỏ bày với thế giới, và những dự định phía
trước trong trường hợp luật sư Đài phải nhận thêm một bản án nữa vì điều 88,
vốn bị xem là cái còng trói buộc quyền tự do ngôn luận và tự do bày tỏ chính
kiến của người dân trong nước.
Minh Khánh: Tôi không hiểu lý do gì mà chồng tôi bị bắt và bị khởi tố bởi tất cả những điều chồng tôi làm hoàn toàn không phạm pháp, không làm hại bất kỳ ai và cũng không làm hại đến quốc gia Việt Nam. Đây là điều hết sức vô lý trong luật pháp Việt Nam. Họ tạm giam, cách ly chồng tôi hoàn toàn. Chồng tôi không được gặp luật sư và người nhà. Lịch tạm giam này có thể kéo dài thêm hai lần nữa, tổng cộng là trong 1 năm họ không cần phải đưa ra tòa.
Minh Khánh: Tôi không hiểu lý do gì mà chồng tôi bị bắt và bị khởi tố bởi tất cả những điều chồng tôi làm hoàn toàn không phạm pháp, không làm hại bất kỳ ai và cũng không làm hại đến quốc gia Việt Nam. Đây là điều hết sức vô lý trong luật pháp Việt Nam. Họ tạm giam, cách ly chồng tôi hoàn toàn. Chồng tôi không được gặp luật sư và người nhà. Lịch tạm giam này có thể kéo dài thêm hai lần nữa, tổng cộng là trong 1 năm họ không cần phải đưa ra tòa.
Trà Mi: Với tội danh đưa ra
là ‘tuyên truyền chống nhà nước’, theo chị, luật sư Đài có những hoạt động nào
liên hệ tới tội danh này?
Minh Khánh: Tôi khẳng định chồng
tôi không làm điều gì chống nhà nước Việt Nam. Chồng tôi chỉ đang làm tốt cho
xã hội Việt Nam mà thôi. Những hoạt động của chồng tôi là bảo vệ nhân quyền,
điều mà ngay cả nhà nước Việt Nam cũng đang nỗ lực làm, theo những gì họ công
bố với quốc tế.
Việt
Nam đã ký kết luật nhân quyền quốc tế. Chồng tôi hoàn toàn thực hiện những điều
theo Hiến pháp Việt Nam, theo luật nhân quyền quốc tế. Chồng tôi giúp đỡ pháp
lý cho những người bị oan ức, bị cướp nhà, bị cướp đất, bị bất công hay bị đánh
đập mà đã nhiều năm tháng phải nằm ngủ ở vỉa hè để đi khiếu kiện. Chồng tôi dạy
nhân quyền và luật pháp quốc tế cho người trẻ để họ hiểu biết hơn về quyền của
mình. Chồng tôi cũng viết sách để giải thích các vấn đề luật pháp cho người
dân. Tất cả những hoạt động đó nhằm mục đích để Việt Nam có nhân quyền. Chông
tôi cũng đồng thời là người có ảnh hưởng khá tốt với chính giới quốc tế. Châu
Âu, Hoa Kỳ, Australia và các nước văn minh ủng hộ nhân quyền trên quốc tế chồng
tôi đều có mối liên hệ với họ để giúp cho người dân Việt Nam có được nhân
quyền.
Tôi khẳng định chồng tôi không làm điều gì chống nhà nước Việt Nam. Chồng
tôi chỉ đang làm tốt cho xã hội Việt Nam mà thôi. Những hoạt động của chồng tôi
là bảo vệ nhân quyền, điều mà ngay cả nhà nước Việt Nam cũng đang nỗ lực làm,
theo những gì họ công bố với quốc tế.
Chị
Vũ Minh Khánh, vợ của luật sư Nguyễn Văn Đài, nói.
Trà Mi: Đôi nét trong lịch
trình vận động lần này, chị sẽ gặp những ai và hành trình kéo dài trong bao
lâu?
Minh Khánh: Tôi sẽ gặp các dân
biểu, Bộ Ngoại giao, các cơ quan truyền thông, các tổ chức bảo vệ nhân quyền.
Ngoài Mỹ, tôi sẽ tới Canada, Châu Âu và Úc với lịch trình trong 2 tháng.
Trà Mi: Chuyến quốc tế vận
này của chị chỉ để kêu oan cho chồng hay còn nhằm mục đích nào khác?
Minh Khánh: Ngoài việc kêu oan
cho chồng, thông điệp của tôi là Việt Nam phải có nhân quyền. Tôi mong ước
người dân Việt phải có được những quyền đó để không còn bị cảm tháy thiệt thòi,
bất công.
Trà Mi: Vì sao vận động cho
một nhà đấu tranh nhân quyền tại Việt Nam mà chị không nhắm tới sự ủng hộ của
người Việt trong nước mà ‘mang chuông đi đánh xứ người’?
Minh Khánh: Cũng có rất nhiều
người trong nước đã liên tục làm các cuộc vận động cho anh Đài, nhưng bởi vì
trong nước không có nhân quyền nên đều là ‘thấp cổ bé họng’. Ngay như chồng tôi
là người bảo vệ nhân quyền, với những mối quan hệ rộng rãi trong và ngoài nước
như vậy mà còn bị bắt, huống chi những người khác? Vì vậy, cuộc đấu tranh này
cần nhiều sự ủng hộ của chính giới các nước giúp đỡ cho người dân Việt Nam.
Trà Mi: Vì sao lời kêu cứu
của chị không được gửi gắm tới các dân biểu tại Việt Nam, vốn là đại diện của
những người dân trong nước, mà lại gửi tới các dân biểu Mỹ, Canada, hay Úc?
Minh Khánh: Đây quả thật cũng là
một sự đau lòng và bất hạnh cho toàn dân Việt Nam nói chung. Tôi chứng kiến
nhiều cảnh những người dân chịu oan ức, đau khổ vì mất nhân quyền. Họ chạy ra
ôm chân những người hữu trách để xin giải quyết, nằm lăn ra vỉa hè khóc lóc,
giăng các tấm biển kêu oan suốt ngày, suốt tháng nhưng không một ai giải quyết.
Nếu tôi có đến ôm chân họ cũng không được giải quyết điều gì cả. Tôi đã đến gặp
Bộ Công an, trại giam nhưng tất cả những lời nói của tôi chỉ đi vào một bức
vách mà thôi. Thậm chí tôi còn bị gây phiền hà và khó khăn. Cho nên, tôi phải
ra nước ngoài để vận động.
Chồng tôi hoàn toàn thực hiện những điều theo Hiến pháp Việt Nam, theo luật
nhân quyền quốc tế. Chồng tôi giúp đỡ pháp lý cho những người bị oan ức, bị
cướp nhà, bị cướp đất, bị bất công hay bị đánh đập mà đã nhiều năm tháng phải
nằm ngủ ở vỉa hè để đi khiếu kiện. Chồng tôi dạy nhân quyền và luật pháp quốc
tế cho người trẻ để họ hiểu biết hơn về quyền của mình. Chồng tôi cũng viết
sách để giải thích các vấn đề luật pháp cho người dân. Tất cả những hoạt động
đó nhằm mục đích để Việt Nam có nhân quyền.
Chị
Nguyễn Thị Minh Khánh nói.
Trà Mi: Chị nghĩ gì về các
hoạt động của luật sư Đài so với khuôn khổ pháp luật Việt Nam cấm tuyên truyền
chống nhà nước?
Minh Khánh: Chồng tôi đang thực
hiện quyền tự do ngôn luận trong việc nói lên tiếng nói của người dân và nói
lên những vấn đề bức xúc trong xã hội, chồng tôi không hề tuyên truyền chống
nhà nước Việt Nam. Nhiều người đã nói điều 88 (tuyên truyền chống nhà nước) là
điều luật mơ hồ và vi hiến.
Trà Mi: Chị nghĩ sao nếu luật
sư Đài lại tiếp tục nhận thêm một bản án về tội danh này?
Minh Khánh: Chắc chắn tôi sẽ tiếp
tục lên tiếng, tiếp tục đấu tranh để đòi lại sự công bằng cho chồng tôi. Nếu họ
vẫn cố tình kết án chồng tôi, họ nên xem xét lại chính bản thân mình. Hãy lắng
nghe tiếng nói chung của cộng đồng thế giới. Việt Nam so với các nước khác trên
thế giới vẫn còn quá lạc hậu, quá yếu kém. Tôi mong rằng chính quyền Việt Nam
hãy nhìn nhận lại mình mà học hỏi theo các nước khác, để người dân Việt Nam
được hưởng những sự tốt đẹp hơn.
Trà Mi: Nếu con đường theo
đuổi nhân quyền của chồng chị tiếp tục bị khép lại sau song sắt nhà tù, liệu
thoát ly khỏi Việt Nam có là một giải pháp?
Minh Khánh: Vợ chồng tôi đều
không muốn đi đâu ra khỏi Việt Nam.
Chúng tôi muốn ở lại Việt Nam để tiếp tục đấu tranh cho nhân quyền Việt Nam. Chồng tôi biết hoạt động như vậy rất nguy hiểm cho cá nhân và phải tiếp tục vào vòng lao lý, nhưng anh vẫn muốn làm điều gì đó để thật sự xây dựng đất nước này và tốt cho người dân Việt Nam. Đó là nguyện vọng và lý tưởng của chồng tôi.
Chúng tôi muốn ở lại Việt Nam để tiếp tục đấu tranh cho nhân quyền Việt Nam. Chồng tôi biết hoạt động như vậy rất nguy hiểm cho cá nhân và phải tiếp tục vào vòng lao lý, nhưng anh vẫn muốn làm điều gì đó để thật sự xây dựng đất nước này và tốt cho người dân Việt Nam. Đó là nguyện vọng và lý tưởng của chồng tôi.
Trong chuyến thăm của Tổng thống Obama tới Việt Nam vào tháng 5 này, mong
ông sẽ đề cập đến vấn đề của anh Đài để anh Đài sớm được trả tự do vì tôi hiểu
rằng nước Mỹ luôn đi đầu thế giới về vấn đề quyền con người. Nước Mỹ có được sự
văn minh, tốt đẹp như bây giờ đó là vì họ xây dựng trên nền tảng quyền của con
người.
Vợ
luật sư Nguyễn Văn Đài nói.
Trà Mi: Với người trẻ Việt
Nam, đối tượng luật sư Đài hướng tới rất nhiều trong các hoạt động bảo vệ nhân
quyền, chị muốn họ biết gì về anh, một nhà hoạt động trẻ đã hai lần bị khởi tố
về tội danh ‘tuyên truyền chống nhà nước’?
Minh Khánh: Tôi muốn thế hệ trẻ
Việt Nam hãy dũng cảm đứng lên bảo vệ nhân quyền cho đất nước này vì không điều
gì đến một cách tự nhiên cả. Để có một xã hội tốt đẹp đòi hỏi phải có những
người dám hy sinh. Vì vậy, các bạn hãy dũng cảm dấn thân vì một Việt Nam tốt
đẹp.
Trà Mi: Đặt chân tới Mỹ để
kêu oan cho chồng mình là một nhà hoạt động nhân quyền, chị mong muốn mối bang
giao Việt-Mỹ sẽ giúp ích thế nào đối với tình hình nhân quyền Việt Nam?
Minh Khánh: Việt Nam cần phải
thực hiện các cam kết nhân quyền để có được những kết nối tốt hơn với các chính
phủ văn minh trên thế giới. Trong chuyến thăm của Tổng thống Obama tới Việt Nam
vào tháng 5 này, mong ông sẽ đề cập đến vấn đề của anh Đài để anh Đài sớm được
trả tự do vì tôi hiểu rằng nước Mỹ luôn đi đầu thế giới về vấn đề quyền con
người. Nước Mỹ có được sự văn minh, tốt đẹp như bây giờ đó là vì họ xây dựng
trên nền tảng quyền của con người. Việc nhắm tới các lợi ích của con người sẽ
mang đến những điều tốt đẹp cho xã hội, chứ không phải là vấn đề kinh tế điều
khiển hay quyền lực điều khiển. Tôi mong muốn nước Mỹ khi đầu tư kinh tế hay
các mặt nào khác vào một quốc gia thì buộc đất nước đó phải có nhân quyền để
đảm bảo rằng quyền lợi đó đến được với tất cả mọi người dân.
Vợ luật sư Nguyễn Văn Đài vận động quốc tế ủng hộ nhân
quyền VN
Luật
sư Nguyễn Văn Đài thành lập Hội Anh em Dân chủ vào năm 2003 để phối hợp các
hoạt động bảo vệ nhân quyền tại Việt Nam.
Anh
cũng là sáng lập viên của Ủy ban Nhân quyền Việt Nam, đào tạo các luật sư bảo
vệ nhân quyền và phát huy giáo dục pháp lý.
Anh
đã đi rất nhiều nơi trong nước, từ thành phố này sang thành phố khác, để hướng
dẫn cho người trẻ báo cáo các vi phạm nhân quyền và thực thi quyền làm người
được Hiến pháp nội địa và luật pháp quốc tế công nhận.
Anh
từng bị tuyên án 5 năm tù về tội danh ‘tuyên truyền chống nhà nước’ vào năm
2008.