26 mai 2020

Cựu toàn quyền Hồng Kông: “Trung Quốc đã bội ước, Phương Tây nên thôi tự dối mình”


Cựu toàn quyền Hồng Kông Chris Patten trong một lần đến đặc khu hành chính ngày 19/09/2017. REUTERS - Bobby Yip
Trọng Nghĩa


Trung Quốc đã phản bội người dân Hồng Kông, vì vậy phương Tây nên ngừng việc khấu đầu trước Bắc Kinh với hy vọng hão huyền là sẽ đào được mỏ vàng lớn. Trên đây là nội dung nhận định của ông Chris Patten, toàn quyền cuối cùng của Anh Quốc tại Hồng Kông trong bài phỏng vấn ngày 23/05/2020 dành cho tờ báo Times tại Luân Đôn. 


Trong bối cảnh Bắc Kinh chuẩn bị áp đặt một bộ luật an ninh quốc gia mới đối với Hồng Kông sau một phong trào biểu tình đòi dân chủ kéo dài tại đặc khu này năm 2019, ông Patten cho rằng: “Người dân Hồng Kông đã bị Trung Quốc phản bội”, và chính phủ Anh, có một nghĩa vụ “đạo đức, kinh tế và pháp lý” để đứng lên bảo vệ vùng lãnh thổ này.
Theo Tuyên Bố Chung năm 1984, ký kết giữa thủ tướng Trung Quốc Triệu Tử Dương và đồng nhiệm Anh Quốc Margaret Thatcher về việc trao trả Hồng Kông lại cho Trung Quốc vào năm 1997, thì quyền tự trị của vùng lãnh thổ này được bảo đảm trong vòng 50 năm trong khuôn khổ nguyên tắc “một đất nước, hai chế độ”.
Đối với ông Patten, kế hoạch của Bắc Kinh nhằm áp đặt luật an ninh quốc gia tại Hồng Kông có nguy cơ phá hủy bản Tuyên Bố Chung. Vị cựu toàn quyền nhận định: “Những gì chúng ta đang thấy là một chế độ độc tài mới của Trung Quốc… (và) chính phủ Anh nên nói rõ rằng những gì chúng ta đang thấy là sự phá hủy hoàn toàn bản Tuyên Bố Chung”.
Đặt vấn đề Hồng Kông vào trong khuôn khổ quan hệ chung giữa Phương Tây và Trung Quốc, ông Patten cho rằng các quốc gia Âu Mỹ nên “chấm dứt việc tự lừa dối mình khi cho rằng kết quả chung cuộc của tất cả các hành động khấu đầu (trước Bắc Kinh) sẽ là một hũ vàng lớn… Điều đó luôn luôn là một ảo ảnh”.

Nhà ngoại giao kỳ cựu nói thẳng: “Chúng ta (tức Phương Tây) vẫn cứ tự trêu đùa mình, cho rằng nếu không làm mọi thứ mà Trung Quốc đòi hỏi thì bằng cách nào đó chúng ta sẽ bỏ lỡ những cơ hội giao thương tuyệt vời. Quả là một điều ngu xuẩn!”.
Theo hãng tin Anh Reuters, cho đến tối ngày 23/5, chính phủ Anh chưa bình luận về phát biểu của ông Patten, nhưng hôm Thứ Sáu, 22/05, phát ngôn viên của thủ tướng Anh Boris Johnson, cho biết là Luân Đôn đang theo dõi tình hình và với tư cách là một bên ký kết bản Tuyên Bố Chung 1984, Vương Quốc Anh cam kết duy trì quyền tự trị của Hồng Kông và tôn trọng chế độ gọi là “nhất quốc lưỡng trị”.

24/05/2020
Trọng Nghĩa
http://www.rfi.fr/vi/qu%E1%BB%91c-t%E1%BA%BF/20200524-hong-kong-trung-quoc-anh-quoc-phuong-tay