Như Ngọc
Lãnh đạo của hai ủy đối ngoại của Hạ viện
và Thượng viện Mỹ hôm thứ Sáu (8/5) đã viết thư gửi gần 60 nước kêu gọi họ ủng
hộ Đài Loan gia nhập Tổ chức Y tế Thế giới (WHO). Nghị sĩ Mỹ đưa ra lý do rằng
việc Đài Loan tham gia WHO là cần thiết cho nỗ lực toàn cầu rộng lớn ứng phó
với đại dịch virus corona.
Đài Loan không phải là quốc gia thành viên của
Liên Hiệp Quốc (LHQ) và họ đã bị loại khỏi WHO – một tổ chức thuộc LHQ, do bị
Trung Quốc phản đối.
Theo Reuters, trong lá thư gửi gần 60 nước hôm 8/5, các nhà lập
pháp Mỹ viết: “Khi thế giới hợp tác chống lại sự lây lan của COVID-19,
virus corona chủng mới được xác nhận lần đầu tại Vũ Hán, Trung Quốc, thì đây là
thời điểm quan trọng hơn bao giờ hết cho tất cả các quốc gia cần phải đặt ưu
tiên về sức khỏe và an toàn toàn cầu lên trên chính trị”.
Các nghị sĩ Mỹ ký vào lá thư nêu trên gồm Dân
biểu Dân chủ Eliot Engel, chủ tịch Ủy ban Đối ngoại Hạ viện; Dân biểu Michael
McCaul, lãnh đạo Đảng Cộng hòa trong Ủy ban Đối ngoại Hạ viện; Thượng nghị sĩ
Cộng hòa Jim Risch, chủ tịch Ủy ban Đối ngoại Thượng viện và Thượng nghị sĩ Bob
Menendez, lãnh đạo Đảng Dân chủ tại Ủy ban Đối ngoại Thượng viện.
Các nghị sĩ Mỹ đã gửi thư tới gần 60 quốc gia cả
lớn và nhỏ, có “cùng chí hướng” và là đồng minh của Đài Loan, trong đó có
Canada, Thái Lan, Nhật Bản, Đức, Anh Quốc, Ả Rập Saudi và Úc.
Động thái ủng hộ Đài Loan gia nhập WHO của nghị
sĩ lưỡng đảng Quốc hội Mỹ đến vào thời điểm Tổng thống Donald Trump và nhiều
quan chức Mỹ đang gia tăng chỉ trích Trung Quốc về sự lây lan của virus corona
chủng mới gây bệnh hô hấp COVID-19. Chính quyền Trump đã và đang cáo buộc chế
độ Trung Quốc đã làm trầm trọng thêm đại dịch do che giấu thông tin.
Đài Loan thời gian qua cũng đang nỗ lực vận động
cộng đồng quốc tế ủng hộ họ tham gia vào phiên họp cấp bộ trưởng trong tháng
này của Hội đồng Y tế Thế giới (WHA) – cơ quan ra quyết định của WHO. Nỗ lực của
Đài Loan nhận được sự ủng hộ mạnh mẽ của Mỹ và đồng minh, nhưng cũng vấp phải
sự phản đối quyết liệt từ Trung Quốc.
Trung Quốc trước nay vẫn chỉ xem Đài Loan là lãnh
thổ ngoài khơi xa của họ. Bắc Kinh nói rằng nỗ lực của Đài Loan nhằm tham gia
phiên họp của WHA sẽ thất bại và họ khẳng định cố gắng đó của Đài Bắc chỉ dựa
trên mục tiêu chính trị, không phải xuất phát từ lo lắng về vấn đề sức khỏe
toàn cầu.
Trong khi đó, Đài Loan lập luận rằng việc họ bị
loại ra khỏi WHO đã và đang tạo ra một khoảng trống nguy hiểm trong cuộc chiến
toàn cầu chống virus corona.
Trong bức thư gửi gần 60 nước, các nghị sĩ Mỹ cho
biết nguồn lực và chuyên môn của Đài Loan là tài sản có thể đem lại lợi ích cho
thế giới khi cộng đồng quốc tế cùng nhau chiến đấu chống đại dịch virus corona.
Các nghị sĩ Mỹ cũng lưu ý rằng trước đây, trong giai đoạn 2009 đến 2016, Đài
Loan cũng đã được mời tham gia các cuộc họp của WHA với tư cách quan sát viên.
“Dịch bệnh không phân biệt biên giới. Chúng
tôi kêu gọi chính phủ các bạn hãy tham gia cùng chúng tôi trong việc giải quyết
vấn đề cấp bách của việc Đài Loan tham gia vào các tổ chức sức khỏe và an toàn
toàn cầu. Với những gì thế giới đã và đang hứng chịu do COVID-19, đã đến lúc
các Thành viên LHQ bắt đầu cùng nhau khẳng định việc Đài Loan được mời
tham gia vào cuộc họp trực tuyến sắp tới của WHA vào tháng 5/2020 là đúng đắn”,
lá thư của các nghị sĩ Mỹ viết.
Trước đó, vào đầu tháng Năm, Mỹ cũng đã lên tiếng
ủng hộ Đài Loan gia nhập Liên Hiệp Quốc bất chấp sự phản đối gay gắt từ Trung
Quốc.
Tài khoản Twitter của phái đoàn ngoại giao Mỹ tại
Liên Hiệp Quốc (USUN) hôm 1/5 viết: “Liên Hiệp Quốc được thành lập như một
cơ sở phục vụ mọi tiếng nói, một diễn đàn cho mọi quan điểm, góc nhìn đa dạng
và thúc đẩy tự do con người. Việc cấm Đài Loan đặt chân vào Liên Hiệp Quốc là
sự sỉ nhục không chỉ đối với người dân Đài Loan đầy tự hào mà còn đối với các
nguyên tắc của Liên Hiệp Quốc”.
USUN còn phát động một phong trào ủng hộ Đài Loan
trên Twitter với hastag tweetforTaiwan (tweet vì Đài Loan) để kêu gọi việc đưa
quốc gia này vào các tổ chức quốc tế bất chấp sức ép từ Trung Quốc.
“Hãy tham gia cùng chúng tôi vào phong trào
TweetforTaiwan, yêu cầu Đài Loan được gia nhập Hội đồng Y tế Thế giới để Đài
Loan có thể đem khả năng chuyên môn xuất sắc của họ vào cuộc chiến chống
COVID-19. Thế giới cần Đài Loan trong cuộc chiến này! Hãy nói với WHO rằng đây
là lúc Đài Loan cần được lắng nghe.”
Đáp trả các tuyên bố của
Mỹ, Phát ngôn viên phái bộ Trung Quốc tại Liên Hiệp Quốc tố cáo các hành động
này đã “vi phạm nghiêm trọng” nghị quyết Đại Hội đồng LHQ bảo đảm vị
trí của Trung Quốc, ba công báo chung Mỹ-Trung và xâm phạm toàn vẹn lãnh thổ,
chủ quyền của Trung Quốc.
“Các phát ngôn này đã
xâm phạm nghiêm trọng sự vụ nội bộ của Trung Quốc, làm tổn thương nghiêm trọng
1,4 tỷ người dân Trung Quốc”, người phát ngôn của Trung Quốc nói, theo tờ
Time. “Chỉ có một Trung Quốc trên thế giới. Chính phủ Cộng hòa Nhân Dân
Trung Hoa là chính phủ hợp pháp duy nhất đại diện cho toàn bộ Trung Quốc, và
Đài Loan là một phần không thể tách rời của Trung Quốc”.
Trung Quốc tuyên bố có
chủ quyền hoàn toàn đối với đảo Đài Loan, nơi họ gọi là một tỉnh tự trị và chắc
chắn sẽ đoạt lại, kể cả phải dùng vũ lực. Đài Loan bị hất ra khỏi LHQ vào năm
1971 khi Trung Quốc đạt thỏa thuận thế chân. Không những thế, Đài Loan còn bị
loại trừ khỏi mọi cơ quan của LHQ, trong đó quy chế quan sát viên tại Hội đồng
Y tế Thế giới cũng bị thu hồi vào năm 2016. Trong khi đó, Đài Loan có một hệ
thống y tế công mạnh mẽ nhất thế giới và đã chứng tỏ tính hiệu quả của mình
trong công tác chống dịch COVID-19.
Thứ bảy, 09/05/2020
Như Ngọc