29 mars 2019

Algeri : Quân Đội làm "đảo chánh Hiến định" để lật đổ TT Bouteflika





Biểu tình kêu gọi tổng thống Algeri Abdelaziz Bouteflika từ chức, Alger, 19/03/2019.REUTERS/Ramzi Boudina/File Photo

Lời kêu gọi của tham mưu trưởng quân đội Algeri, tướng Ahmed Gaid Salah, ngày 26/03/2019, yêu cầu tiến hành thủ tục tuyên bố rằng tổng thống Bouteflika không còn khả năng điều hành việc nước vì lý do sức khỏe, chẳng khác chi một lời kêu gọi truất phế người đứng đầu Nhà nước.

Khi kêu gọi như trên, nhân vật uy quyền bậc nhất tại Algeri đã dựa vào Hiến Pháp, điều khiến cho các nhà quan sát xem đây là một « cuộc đảo chánh » đúng trong khuôn khổ Hiến Pháp.


Trong một bài nói chuyện trước hàng trăm sĩ quan quân đội cao cấp, được trực tiếp truyền hình, lãnh đạo quân đội Algeri xác định : « Chúng ta phải tìm cách thoát khỏi khủng hoảng ngay lập tức (bằng) một giải pháp tôn trọng và tuân thủ Hiến Pháp ». Đối với ông, tuân thủ Hiến Pháp là bảo đảm duy nhất để duy trì ổn định chính trị của Algeri hiện tại.

Công cụ được tướng Salah áp dụng chính là điều 102 của Hiến Pháp Algeri, quy định rằng Hội Đồng Hiến Pháp có thể xác định tổng thống không đủ điều kiện sức khỏe để đảm đương nhiệm vụ và yêu cầu Quốc Hội tuyên bố tổng thống không đủ khả năng đảm nhận trọng trách.

Theo điều khoản này, Hội Đồng Hiến Pháp có toàn quyền tổ chức họp sau khi xác minh thực tế này, bằng tất cả các biện pháp thích hợp. Sau đó, Hội Đồng sẽ yêu cầu Nghị Viện ra tuyên bố về tình trạng vô năng của tổng thống.

Lời kêu gọi của tư lệnh quân đội Algeri hiển nhiên là một động thái lật đổ ông Bouteflika một cách danh chính ngôn thuận, vì đương kim tổng thống chỉ còn hai lựa chọn : chủ động từ chức, hoặc là phải chịu nỗi nhục bị « truất phế », nếu thủ tục xem xét năng lực của ông được tiến hành.

Việc quân đội, một thế lực hàng đầu trong đời sống chính trị Algeri hiện nay, bỏ rơi tổng thống Bouteflika, là một tín hiệu mạnh, thúc đẩy các thành phần còn muốn bám víu vào ông dứt khoát bỏ rời ông.

Dấu hiệu rõ nhất là ngay sau tuyên bố của vị lãnh đạo quân đội, đảng Tập Hợp Quốc Gia vì Dân Chủ RND, đồng minh chính của đảng cầm quyền Mặt Trận Giải Phóng Dân Tộc FNL của ông Bouteflkia, đã mạnh dạn lên tiếng đòi ông phải từ chức.

Trong một thông cáo gởi đến AFP, tổng thư ký đảng RND « khuyến nghị ông Bouteflika từ chức tổng thống … để tạo thuận lợi cho giai đoạn chuyển giao (quyền lực) ».

Lập trường dứt khoát của quân đội cũng sẽ tác động mạnh đến chính đảng cầm quyền FNL. Đảng này, trong thời gian gần đây đã có nhiều dấu hiệu không còn nhiệt tình hậu thuẫn cho ông nữa.

Đối với nhật báo Pháp Le Figaro, diễn biến tại Algeri hiện nay cho thấy là « cuộc đảo chính Hiến định » kể trên đã được chuẩn bị và đàm phán kỹ lưỡng. Theo tờ báo, rất nhiều khả năng là quân đội sẽ là người cầm trịch chính trường Algeri trong thời gian sắp tới.

Nhật báo Pháp lưu ý rằng không thể loại bỏ một kịch bản theo kiểu Ai Cập, nơi quân đội thâu tóm mọi quyền hành, cho dù đến lúc này, tại Algeri, quân đội có vẻ như vẫn quyết định tuân theo các quy tắc của Hiến Pháp.

Trong khi chờ đợi, việc lật đổ ông Bouteflika đã đáp ứng một trong nhiều nguyên vọng của người dân Algeri, trong nhiều tuần lễ qua, đã rầm rộ xuống đường đòi ông từ chức.
http://vi.rfi.fr/quoc-te/20190327-algeri-quan-doi-lam-dao-chanh-hien-dinh-de-lat-do-tt-bouteflika