Lưu Dân
Source:
SBS Radio (Vietnamese Program)
 |
| Mối tình Kim Trọng |
Không, “Mối tình Kim Trọng” không phải viết về chàng thư sinh “vào trong phong nhã, ra ngoài hào hoa” [1] trong truyện Kiều, dù đôi lúc người viết có mượn ý của cụ Tiên Điền để nói về… chuyện khác.
Ngoài giá trị triết lý và vẻ đẹp ngôn ngữ, kiệt tác Đoạn
Trường Tân Thanh của thi hào Nguyễn Du còn có nét đặc biệt hiếm thấy trong bất cứ tác phẩm văn chương nào khác. Trong truyện Kiều người ta có thể trích dẫn những câu thích hợp để mô tả bất cứ tình huống hoặc tâm sự nhân vật nào ở bất cứ hoàn cảnh hoặc thời đại nào. Chả thế mà nhiều câu, nhiều đoạn trong truyện thơ dài 3254 câu này được “lẩy” từ bàn nhậu cho đến chính trường.
Nhớ hồi đó, ông Hồ (chí Minh) đã từng “lẩy Kiều” khi đón
các đồng chí Phi "râu xồm" (Fidel Castro) và Kim “ông nội” (Kim Il Sung – Kim Nhật Thành). Ông Trọng (Nguyễn Phú Trọng) bây giờ cũng từng “cóp Kiều” trong bài diễn văn nhậm chức Chủ tịch Quốc hội [2].
Rồi các Tổng thống và Phó Tổng thống Mỹ như: Biu (Bill
Clinton), Zô (Joe Biden), Ba (Barack Obama) cũng được các quân sư “gà bài” bằng những câu Kiều đầy ẩn ý khi đến Việt Nam [3].
Nhưng chuyện tình Kim - Trọng trong bài này là hai người
cùng giới, hơi so le về tuổi tác và kích cỡ, nhưng cùng có 5 phút nổi tiếng trên sân khấu chính trị thế giới sau Hội nghị thượng đỉnh Mỹ - Triều ở Hà Nội hồi cuối tháng 2/2019 vừa qua.
Nguyên người quanh quất đâu xa
Họ Kim, tên Trọng vốn nhà trâm anh
Vâng, một người họ Kim (40 tuổi, cao 1.75m, nặng 130k) và
một người tên Trọng (75 tuổi, cao 1.62m, nặng 72k). Họ là những người nắm giữ quyền lực tột đỉnh ở nơi "chẳng quanh quất đâu xa" - một ở Đông Bắc Á, một ở Đông Nam Á - và cả hai cùng thuộc… nhà nòi cộng sản.
 |
Nguyên người quanh quất đâu xa
Họ Kim, tên Trọng vốn nhà... tam vô.
(Photo: vnexpress) |
Tuy cuộc Hội nghị Mỹ - Triều được cả mạng lưới thông tin
toàn cầu chú ý đã trôi qua vài tuần nay nhưng dư âm của nó vẫn còn râm ran trên các phố-rùm (forum) về những chuyện bên lề của cuộc tình Kim – Trọng, cũng lâm ly không kém truyện Kiều.
Người ơi gặp gỡ làm chi
Trăm năm biết có duyên gì hay không?
Mai mối cho cuộc tình môn đăng hộ đối này là hai đàng…
thứ dữ: Bình ngọc (Chủ tịch TQ Tập Cận Bình), Trâm vàng (Tổng thống Mỹ Donald Trump). Ở đời, mấy ai có phúc được cả hai ông mai quyền lực bao trùm thế giới tác hợp như vậy. Dĩ nhiên, mấy ông trùm đại cường quốc không quởn cất công làm chuyện chùa trong việc se tơ này. Họ có lý do riêng.
Nhưng, chữ “nhưng” oái oăm luôn cản mũi kỳ đà!
Hội nghị thất bại, Trâm bỏ về sớm, hủy luôn bữa ăn trưa
do chủ nhà khoản đãi và không cả một cú bắt tay good-bye với Kim. Và Bình, dù không ra mặt ở Hà Nội, cũng ngồi ở Bắc Kinh gãi đầu tính kế khác. Cái kho vũ khí nguyên tử ở Bắc Hàn chẳng lẽ không dọa được ai? Đòn cấm vận kinh tế của Mỹ đối với Bắc Hàn sẽ có tác dụng đến đâu? Còn cuộc thương chiến giữa Washington và Bắc Kinh nữa? Ôi, ngàn chuyện phải tính, sá gì mối tình cỏn con của hai tiểu vương đỏ của hai nước đàn em đói nghèo mạt hạng [4].
Còn lại “bác” Trọng và “chú” Kim tự… tìm đường cứu nước.
Dù chủ nhà cố gắng vớt vát hậu sự sau sự sụp đổ của Hội
nghị bằng những yến tiệc linh đình, thăm viếng trọng thể, đàn hát xênh xang, tiễn đưa thắm thiết… nhưng Kim vẫn không giấu được nỗi buồn của sự thất bại khi “chàng” quyết định về nước sớm hơn thời gian dự định, vì:
Vui là vui gượng kẻo mà
Ai tri âm đó mặn mà với ai
 |
| Khúc đâu Hán – Mỹ chiến trường / Nghe ra tiếng sắt tiếng vàng chen nhau [5] Hình chụp hôm 1/3/2019 ở Hà Nội: Chủ tịch Bắc Hàn Kim Jong Un (ngồi) chơi đàn bầu và Chủ tịch Nguyễn Phú Trọng (đứng) vỗ tay. (Ảnh: Trí Dũng/TTXVN). |
Kim đến Hà Nội với mong muốn thoát khỏi chiếc vòng kim cô
kinh tế của Mỹ nhưng chẳng ngờ bị Trâm lật ngữa lá bài gian lận trong cuộc thương thuyết vì giấu diếm các địa điểm chế tạo vũ khí hạt nhân. Thật oan cho Kim! “Chàng” có muốn thế đâu. Chẳng qua “ông mai” Bình ở Bắc Kinh bảo vậy mà.
Chú mày chỉ có bom hạt nhân để “hù” thiên hạ, lộ ra hết thì còn ai sợ nữa!
Bác Trọng cũng lòng dạ rối bời vì hụt mất cơ hội ngàn năm
một thưở để đánh bóng Việt Nam là “Trung tâm hòa giải xung đột quốc tế” như các cơ quan truyền thông lề đảng… nổ thấu trời. Cơ hội đó, có lẽ trong thời gian còn lại của đời người, hẳn Trọng sẽ không còn dịp khác.
Bây giờ rõ mặt đôi ta
Biết đâu lần nữa chẳng là chiêm bao
Trong khi Trâm đáp chiếc Air Force One về nước chở khẳm
hàng chục tỷ đô-la tiền bán máy bay dân sự và khí tài quân sự Mỹ cho Việt Nam, Kim lại không mang được chút cháo gì trên đoàn tàu sắt được hộ vệ tận răng về Bình Nhưỡng sau cả chục ngày xa nhà. Chú Kim cứng đầu có thể đổ quạu mà không thèm “học tập mô thức phát triển của Việt Nam” theo lời khuyên của “ông mai” Trâm.
Bác Trọng có lẽ hơi lo xa vì có chiêm bao thì chú Kim
cũng không mơ chuyện ấy đâu. Trâm chỉ nói khơi khơi vậy để làm vui lòng chủ nhà thôi, chứ cả thế giới này thiếu gì nơi khác để học, cớ chi lại chui đầu vào một nước không sản xuất nổi chiếc đinh ốc ra hồn!
Nhưng Trọng còn mối lo khác, ngay sát cạnh sườn. Rủi Kim
giận quá hóa cuồng mà quay sang “thằng anh” Mun (Tổng thống Nam Hàn Moon Jae-In) của nó thì nguy. Nếu Kim yêu cầu Mun dời hai nhà máy Samsung ở Bắc Ninh và Thái Nguyên đến Bắc Hàn như là một điều kiện để “bắt tay thống nhất” thì kinh tế Việt Nam lâm nguy lập tức [6]. Dù gì, tình “máu loãng còn hơn nước lã” giữa hai miền Nam – Bắc Hàn chắc chắn có sức nặng hơn tình “vừa là đồng chí vừa là… đồng mưu” với Việt Nam.
Vả lại, làm sao Kim dám tin Trọng khi Việt Nam ký kết thỏa ước tăng cường quan hệ quốc phòng với Hoa Kỳ để chống lại “quốc gia bảo hộ” cho mình (còn ai vào đây?) [7]. Rồi còn chiếc ngai vàng cha truyền con nối ba đời của dòng họ Kim nữa? Liệu Trung Quốc có bỏ Việt Nam để giữ Triều Tiên
hay sẽ hy sinh Triều Tiên để mua đứt Việt Nam nhằm chống lại đối thủ số một của mình là Hoa Kỳ. Kim không điếc đến mức không nghe Trọng đang rù rì “ngoại tình” với Trâm. Bắc Kinh cũng chẳng mù đến mức không thấy Hà Nội đang trải thảm đỏ đến tận Washington.
 |
Nghĩ mình phương diện
quốc gia / Quan trên trông xuống người ta trông vào…
Đường đường là Chủ tịch nước mà bác Trọng ra tận lề đường để đón chú Kim, người chẳng thèm bước ra khỏi xe mà chỉ hạ kiếng xuống và đưa tay ra bắt. (Photo: AFP)
|
Nhưng thời gian không đứng về phía Trọng, trong khi Kim
vẫn còn xuân xanh. Chàng Kim có thể chờ cơ hội để liếc mắt đưa duyên với một anh Mỹ, chị Tàu khác mà không phải chung tình với Trọng đến hương phai phấn nhạt. Chẳng qua là trong các cuộc tình chính trị, các tay chơi đều mai phục chữ “Thời”.
Người viết trót đã mở bài bằng một mối tình đầy gian truân bão tố trong truyện Kiều dưới thời phong kiến của cụ Tiên Điền Nguyễn Du. Dù sao, chàng Kim Trọng cuối cùng đã tái hồi với nàng Thúy Kiều sau 15 năm “thanh lâu hai lượt, thanh y hai lần”. Nhưng mối tình của chú Kim và bác Trọng ngày nay phải chờ đến hơn 60 năm sau mới bắt đầu, từ khi “bác của bác” là Hồ Chí Minh gặp “ông nội của chú” là Kim Nhật Thành [8]. Ấy thế mà mấy nhà báo vỉa hè độc miệng lại phán rằng mối tình này sẽ không kéo dài nổi vài con trăng nữa, vì làm sao họ bền duyên giai ngẫu cho được khi mà “người ngoài cười nụ, người trong khóc thầm”.
Vậy, thay lời kết bài, người viết xin lẩy một câu Kiều cho phải phép để tiễn đưa mối tình Kim – Trọng trong thời xã hội chủ nghĩa:
Thôi rồi, Bình vỡ Trâm rơi!
Mối tình Kim – Trọng xin dời kiếp sau.
18 March 2019
*************
Chú thích:
[1]
Những chữ in nghiêng trong bài là nguyên văn trong truyện Kiều.
[2] Tổng bí thư đảng CSVN Nguyễn Phú Trọng cũng đã từng lẩy Kiều khi nhậm chức Chủ tịch Quốc hội khóa XII: Nghĩ mình phận mỏng cánh chuồn / Khuôn xanh nào biết vuông tròn mà hay.
[3]
Khi thăm Việt Nam năm 2000, Tổng thống Bill Clinton đã đọc hai câu Kiều: Sen tàn cúc lại nở hoa / Sầu dài ngày ngắn, đông đà sang xuân. Khi thăm Việt Nam năm 2015, Phó Tổng thống Joe Biden đã đọc: Trời còn để có
hôm nay / Tan sương đầu ngõ vén mây giữa trời.
Khi thăm Việt Nam năm 2016, Tổng thống Barack
Obama cũng đọc: Rằng trăm năm
cũng từ đây / Của tin còn một chút này làm ghi.
[4]
Theo Tự điển Mở Wikipaedia, Việt Nam xếp thứ 115 trong số 153 nước được khảo sát trong Good Country Index 2018 (Thứ hạng đất nước đáng sống 2018) về các tiêu chuẩn môi trường, giáo dục, y tế, kinh tế và công nghiệp. Trong khi đó,
Bắc Hàn không được liệt kê trong danh sách này vì… lọt sổ.
[5]
Nguyên văn trong truyện Kiều là “Khúc
đâu Hán - Sở chiến trường / Nghe ra tiếng sắt tiếng vàng chen nhau”, viết về điển tích cuộc tranh hùng giữa vua nhà
Hán là Lưu Bang và Tây Sở vương Hạng Vũ ở bên Tàu. Đây là khúc mà Kiều lần đầu đánh đàn cho Kim Trọng nghe ở vườn Thúy. Người viết “mạn phép” đổi một chữ thành “Khúc đâu Hán – Mỹ chiến trường” cho hợp với tình cảnh chú Kim gảy đàn bầu cho bác Trọng nghe ở Hà Nội trong bối cảnh người Hán và người Mỹ đang gầm gừ nhau trong cuộc chiến mậu dịch. “Tiếng sắt” (vũ khí) và “tiếng vàng” (tiền bạc) nghe ra thật là… chuẩn không cần chỉnh.
[6]
Các nhà máy Samsung ở Việt Nam có doanh số khoảng 60 tỷ USD, đóng góp khoảng 25% GDP và 30% tổng giá trị xuất cảng của VN, nộp ngân sách nhà nước 240 triệu USD, tạo ra khoảng 180,000 việc làm cho lực lượng lao động địa phương. Kim Jong Un tin sẽ thuyết phục được Nam Hàn dời Samsung (và các công ty Nam Hàn khác như Hyundai, LG…) về Bắc Hàn khi điều kiện chính trị giữa hai miền thuận lợi hơn.
[7]
Tại cuộc họp báo ở Hà Nội vào chiều ngày 28/2, Tổng thống Donald Trump nói: “Có đến 93% hàng hóa nhập từ Trung Quốc vào Triều Tiên. Trung Quốc có ảnh hưởng lớn và Trung Quốc là một nước đã hỗ trợ nhiều cho Triều Tiên. Nga
cũng vậy.”
[8]
Hai ông Hồ Chí Minh và Kim Nhật Thành gặp nhau 3 lần. Lần đầu vào tháng 7.1957 tại Bình Nhưỡng. Hai lần sau, tháng 12.1958 và tháng 11.1964, tại Hà Nội.