Gần đây, nhà báo Hoàng Hải Vân có bài viết ‘Đánh Phủ Đầu Báo Chí, “Dân Chơi” Vươn Ra Biển Lớn’ (xem trong hình hoặc link bên dưới) bàn về vụ PVN hợp
tác dầu khí (và thất bại, mất tiền) ở Venezuela [1]. Trong khi chia sẻ niềm xót
xa (nếu có) của tác giả trước những mất mát tiền của quốc gia, tôi vẫn không
khỏi băn khoăn về một vài nhận định liên quan dưới đây trong bài viết, xin được
trao đổi như sau:
(trích bài viết): ”Thời ông Nguyễn Tấn Dũng cầm
quyền, cụ Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng và lực lượng quyết tâm chống tham nhũng
chỉ chiếm thiểu số, nên việc chống tham nhũng chỉ là sự gãi ngứa mà thôi. Mãi
sau khi cụ Tổng đốt cái lò lên, phải vô cùng khó khăn mới có thể từng bước lôi
đám dân chơi kia biến thành củi.”
—> Nếu tôi hiểu không nhầm thì ở đây tác giả cho rằng
trong Bộ Chính trị (BCT) và Ban Chấp hành Trung ương (TW) khóa trước, những
người chống tham nhũng mà đại diện là ông Nguyễn Phú Trọng chỉ là thiểu số
trước những người tham nhũng đứng về phe với ông Nguyễn Tấn Dũng, nên chỉ có
thể ‘gãi ngứa’ cho phe tham nhũng mà thôi. Thế nhưng vì sao một BCT và TW như
thế lại chọn ông Nguyễn Phú Trọng thay vì ông Nguyễn Tấn Dũng ở lại làm Tổng Bí
thư? Đã thế lại còn ban hành Quyết định 244 về quy chế bầu cử trong đảng ngăn
chặn khả năng ông Nguyễn Tấn Dũng ứng cử hoặc nhận đề cử trong Đại hội XII?
Phải chăng gần tới kỳ Đại hội, đa số tham nhũng bỗng dưng thức tỉnh muốn chống
tham nhũng nên muốn nhóm lò cùng ông Nguyễn Phú Trọng? Bởi vậy cần đặt dấu hỏi
về tính hợp lý cho lập luận trên của tác giả.
(Trích bài viết): “Theo tin tôi được biết thì chủ
trương đầu tư vào Venezuela không đưa ra Quốc Hội, nhưng có lấy phiếu xin ý
kiến Bộ Chính trị. Có 2 vị không tán thành là cụ Nguyễn Phú Trọng, lúc đó là
Chủ tịch Quốc hội và cụ Trương Tấn Sang, lúc đó là Thường trực Ban Bí thư. Hai
cụ đều đề nghị phải thông qua Quốc hội, nhưng hai cụ chỉ là thiểu số.”
—> Tôi không ở vào vị trí có thể xác minh được thông
tin mà tác giả đưa ra, và tôi nghĩ tuyệt đại đa số người đọc cũng thế bởi vì
các biên bản họp Bộ Chính trị chắc chắn ở một độ mật rất cao mà chắc chỉ những
ai, bằng cách nào đó, được tiếp cận hoặc có liên hệ trực tiếp với các Ủy viên
BCT thì mới biết được.
Tuy nhiên, có điểm đáng băn khoăn ở đây là nếu ông Nguyễn
Phú Trọng ở thời điểm đó, như tác giả nói, coi trọng vai trò của Quốc Hội đến
mức ngay cả khi Bộ Chính trị đã quyết nhưng vẫn đề nghị phải thông qua Quốc
Hội, thì ông ấy đã và nên có thái độ thế nào với phát ngôn coi nhẹ vai trò Quốc
Hội dưới đây của Chủ tịch QH Nguyễn Thị Kim Ngân khi bàn về một vấn đề hệ trọng
không kém là Luật Đặc khu:
“Bộ Chính trị đã kết luận rồi, dự thảo luật không trái
Hiến pháp, [Quốc Hội] phải bàn để ra luật chứ không thể không ra luật” [2]
Nếu coi phát ngôn trên là bình thường thì liệu ông Nguyễn
Phú Trọng có thực sự coi trọng vai trò của Quốc Hội trong tương quan với Bộ
Chính trị?
Riêng phần tác giả nói về quy chế dân chủ và tự do báo
chí thì tôi không muốn bàn ở đây vì chúng tôi không có chung định nghĩa về các
khái niệm đó. Tôi nghĩ rằng, đúng là có báo chí tư nhân thì chưa chắc đã có tự
do báo chí, song thiếu báo chí tư nhân, nghĩa là chỉ toàn báo chí nhà nước, thì
nhất định là không có tự do báo chí. Tương tự vậy, trong một nền dân chủ không
có cái gọi là ‘các bậc trưởng thượng’ được mặc định cao hơn người khác và có
đặc quyền lên tiếng hơn người khác.
Chống tham nhũng là công việc tối quan trọng và hết sức
cấp bách hiện nay, song làm sao có thể chống tham nhũng hiệu quả dài hạn cho
được nếu vẫn tin rằng hai trong số những công cụ chống tham nhũng quan trọng
bậc nhất – quyền lên tiếng của người dân và tự do báo chí – nên được đặt trong
tay của những người nắm quyền để rồi khi thích thì họ nới ra, không thích thì
họ siết lại? Bây giờ nới ra nhưng nay mai siết lại thì sao? Không! Tất cả những
quyền đó người dân và báo chí phải tự nắm chặt để dùng mà chính quyền chẳng thể
làm gì – dù là muốn nới ra hay siết lại – thì may ra công cuộc chống tham nhũng
mới có tương lai.
_____
[1] Đánh Phủ Đầu Báo Chí, “Dân Chơi” Vươn Ra Biển Lớn (FB HHV)
[2] Chủ tịch Quốc hội: Phải bàn để ra được luật đặc khu (VNEconomy)