Thỏa thuận thương mại Mỹ-Mexico-Canada được công bố hôm 1/10 được thiết kế để cuối cùng thay thế Hiệp định thương mại tự do Bắc Mỹ, hoặc NAFTA, mà Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump lâu nay luôn chê là có hại cho người lao động Mỹ. Nhưng ngoài tên gọi, thỏa thuận mới có gì khác với NAFTA, hiệp định có hiệu lực từ năm 1994.
Tổng thống Trump lâu nay luôn chê Hiệp định Thương mại Tự do Bắc Mỹ, hay NAFTA, là "thương vụ tồi tệ nhất chưa từng thấy.” Hôm 1/10, ông đã tiến một bước để loại bỏ hiệp định thương mại có từ năm 1994 này.
Nhà lãnh đạo Mỹ nói: "Tôi rất vinh dự thông báo rằng chúng tôi đã hoàn tất thành công các cuộc đàm phán về một thỏa thuận mới để chấm dứt và thay thế NAFTA và các thỏa thuận thương mại NAFTA. Thỏa thuận thương mại Mỹ-Mexico-Canada mới được gọi là USMCA. Một thỏa thuận hiệu quả."
Tổng thống Trump khẳng định thỏa thuận mới không đơn thuần chỉ chỉnh đổi lại NAFTA. Nhưng theo nhà phân tích Joshua Meltzer của Viện nghiên cứu Brookings thì thỏa thuận mới này không phải là một sự thay đổi toàn diện.
Ông Meltzer nói: "Tôi không đánh giá thỏa thuận mới này là một sự thay đổi sâu rộng. Tôi xem đó như là một thỏa thuận được cập nhật. Thỏa thuận cũ đã trên 20 tuổi, vì vậy rõ ràng nó cần phải cập nhật."
Ông Meltzer phân tích rằng cuộc đàm phán về thỏa thuận mới này đã diễn ra khá suôn sẻ một phần là vì nhiều thỏa thuận đã đạt được trong các cuộc đàm phán cho hiệp ước Đối tác xuyên Thái Bình Dương - một thỏa thuận thương mại tự do mà ông Trump cũng bác bỏ.
Thỏa thuận mới này mở rộng cửa vào thị trường Canada hơn cho ngành chăn nuôi bò sữa của Mỹ - một trong những yêu cầu chính yếu của ông Trump.
Thỏa thuận mới cũng đòi hỏi 75% bộ phận ô tô được sản xuất ở Bắc Mỹ, và phải tăng mức lương tối thiểu cho người lao động trong ngành ô-tô.
Ông Meltzer nói tiếp: "Rõ ràng là chúng ta thấy có một số biện pháp bảo hộ gia tăng trên một số lãnh vực, đặc biệt là lãnh vực ô-tô. Nhưng tổng thể đó là một bản cập nhật của một thỏa thuận thương mại, toàn diện, và phần lớn là tốt cho việc cải thiện hội nhập giữa ba nền kinh tế."
Đó có lẽ là tin đáng phấn khởi cho những người ủng hộ thương mại tự do lo lắng về cách tiếp cận thương mại của ông Trump. Chứng khoán Mỹ hôm thứ Hai đã tăng sau thông báo này.
Tổng thống Trump cho biết ông sẽ ký thỏa thuận vào cuối tháng 11. Nhưng thỏa thuận chỉ có hiệu lực khi được các nhà lập pháp ở cả ba quốc gia thông qua.